Σχέδιο Αειφόρου Διαχείρισης

Σήμα Αειφόρου Σχολείου

Σχεδιο Αειφόρου Διαχείρισης

(Σ.Α.Δ.)

Χρειαζόμαστε πράγματι ένα Σχέδιο Αειφόρου Διαχείρισης;

Ένα Σ.Α.Δ προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα για τα σχολεία:

• Δίνει τη δυνατότητα στους εκπαιδευτικούς να κατανοήσουν το ρόλο τους στην Εκπαίδευση για την Αειφορία που οι ίδιοι παρέχουν στους μαθητές και πώς μπορούν να το κάνουν αυτό με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα.
• Μετατρέπει την απομονωμένη ή ατομική δράση για την αειφορία, σε συνεργσατική πιο ολοκληρωμένη και μακροπρόθεσμη προσπάθεια.
• Παρέχει ένα πλαίσιο για την στροφή του σχολείου προς την αειφορία, με μετρήσιμα αποτελέσματα, ώστε να ανατροφοδοτείται διαρκώς το σχολείο.
• Παρέχει διαρκή αξιολόγηση των πρακτικών, των διαδικασιών, των δράσεων και της προόδου του σχολείου εν γένει.
• Δημιουργεί δυνατότητες μείωσης των παραγόμενων αποβλήτων καθώς και του κόστους λειτουργίας του σχολείου.
• Οδηγεί σε πιο υγιεινό σχολικό όσο και ευρύτερο περιβάλλον.
• Δίνει τη δυνατότητα για καλύτερη επικοινωνία, τόσο μέσα στο σχολείο όσο και με τον έξω κόσμο, σε ότι αφορά τα επιτεύγματα του σχολείου.
• Μετατρέπει την προσπάθεια για αειφορία σευπόθεση όλης της σχολικής κοινότητας.

Πώς καταρτίζουμε ένα Σχέδιο Αειφόρου Διαχείρισης;

Η δομή του Σ.Α.Δ.
Η δομή του Σ.Α.Δ. μπορεί να έχει διαφορετικές μορφές. Εδώ προτείνουμε ένα σχέδιο το οποίο μπορεί να περιλαμβάνει:

1. Μια δήλωση-δέσμευση του σχολείου

Αυτή αποτελεί μια δέσμευση όλων των μελών της σχολικής κοινότητας (με τη στενή έννοια) ότι θα εργαστούν αρμονικά και με πνεύμα συνεργασίας, προκειμένου να κινητοποιηθεί το σχολείο και να υιοθετήσει μια συνολικά αειφορική λειτουργία.

Η δέσμευση αφορά ΟΛΟΥΣ:

Α. Τον Διευθυντή/τη Διευθύντρια
Η διευθύντρια ή ο διευθυντής αναπτύσσει το όραμα του σχολείου αναφερόμενη/ος σε ορισμένους άξονες μεσομακροπρόθεσμων στόχων. Στην γραπτή του κατάθεση μπορεί να εκφράσει το προσωπικό του όραμα, όπως και το όραμα του σχολείου σε σχέση με τη δημοκρατική του λειτουργία, τις σχέσεις του με την τοπική κοινωνία και τους εταίρους του σχολείου, σε σχέση με τη μαθησιακή διαδικασία, σε σχέση με το περιβάλλον μέσα και γύρω από το σχολείο, την προσφορά του στην κοινωνία κτλ.

Β. ΤονΣύλλογο Διδασκόντων

Το κείμενο μπορεί να αναφέρει ότι κάθε μέλος του Συλλόγου Διδασκόντων χωριστά και ως σύνολο, θα ενεργεί στο εξής στο πλαίσιο ενός κοινά αποφασισμένου χρονοδιαγράμματος ενεργειών που θα έχουν ως στόχο την σταδιακή αλλαγή προς ένα αειφόρο σχολείο. Η δέσμευση αυτή μπορεί να περιλαμβάνει αναφορά στη συνεργασία με τη διεύθυνση, με το δεκαπενταμελές μαθητικό συμβούλιο και τις μαθητικές κοινότητες, δέσμευση για επέκταση της αυτομόρφωσης και της συμμετοχής σε επιμορφωτικές συναντήσεις βελτίωσης των επαγγελματικών προσόντων των εκπαιδευτικών, δέσμευση για εισαγωγή της αειφορίας στην καθημερινή διδακτική πράξη, δέσμευση για την υιοθέτηση μαθητοκεντρικών και ομαδοσυνεργατικών μορφών και μεθόδων διδασκαλίας, κ.ά.

Γ. Το σύνολο του μαθητικού πληθυσμού

Οι μαθητές και οι μαθήτριες έχουν τεράστιο κέρδος από τη συμμετοχή τους στις διαδικασίες του Αειφόρου Σχολείου και του Σήματος Αειφόρου Σχολείου. Η έρευνα δείχνει ότι βελτιώνεται θεαματικά το κλίμα του σχολείου, οι σχέσεις με τους εκπαιδευτικούς, οι σχέσεις μεταξύ των μαθητών κα. Επιπλέον, η ζωή του παιδιού στο αειφόρο σχολείο αποκτά επιπλέον νόημα, ως εκ της συμμετοχής σε ποικίλες βιωματικές δράσεις.

Δ. Τους γονείς και κηδεμόνες 

Οι γονείς και κηδεμόνες έχουν επίσης μεγάλο κέρδος από τη συμμετοχή του σχολείου στο Σήμα Αειφόρου Σχολείου και στην προσπάθεια του σχολείου να γίνει Αειφόρο. Βελτιώνεται θεαματικά η μαθησιακή διαδικασία, μειώνονται οι καυγάδες και οι συγκρούσεις μεταξύ των παιδιών, εξομαλύνονται οι σχέσεις γονέων -εκπαιδευτικών κα.

2. Εξειδίκευση του Σ.Α.Δ.
Στο πλαίσιο της σύνθεσης του Σ.Α.Δ. του σχολείου πρέπει να γίνουν τα εξής:

Α. Να τεθούν στόχοι για τα τρία πεδία του Αειφόρου Σχολείου:

Α. Το παιδαγωγικό
Β. Το κοινωνικό και οργανωσιακό
Γ. Το περιβαλλοντικό-οικονομικό

Για να διευκολυνθεί η ομάδα μπορεί να συμβουλευτεί τον κατάλογο με τους «Δείκτες Αειφόρου Σχολείου» όπως επίσης με το κείμενο «Δείκτες και Δράσεις» που υπάρχουν στην ιστοσελίδα της Αειφόρουμ.

Β. Να εντοπισθούν τα τρέχοντα ζητήματα που θα πρέπει να αντιμετωπίσει αυτό το Σ.Α.Δ. προκειμένου να ξεκινήσει η διαδικασία στροφής προς την αειφορία και να γίνει κατάλογος με μια σειρά δράσεων που σχετίζονται με αυτά.

Γ. Να περιγραφεί η διαδικασία, η μορφή και ο τρόπος εορτασμού της προόδου και οριστούν δραστηριότητες επιβράβευσης και δημοσιοποίησης.

 Δ. Να καταρτιστεί κατάλογος φορέων που θα ήταν επιθυμητό να  συμμετάσχουν στην υλοποίηση . Τέτοιοι φορείς μπορεί να είναι, ο Δήμος, τοπικές πολιτιστικές ενώσεις, περιβαλλοντικοί φορείς-δημόσιοι και κοινωνικοί, συνεταιρισμοί, μουσεία κτλ.

Ε. Να καταρτιστεί κατάλογος με ονόματα συμμετεχόντων από τη σχολική κοινότητα και από τα περιβαλλοντικά ή κοινωνικά δίκτυα, ώστε να αποτελούν μια δεξαμενή ιδεών, συνεργασίας, υποστήριξης και προβολής των δράσεων του σχολείου.

 Ζ. Να συνταχθεί σχέδιο αποτίμησης για όλες τις φάσεις και μια διαδικασία τελικής αποτίμησης.

Ένα ολοκληρωμένο Σχέδιο Αειφόρου Διαχείρισης είναι χρήσιμο και αποτελεσματικό μόνο αν υπάρχει δέσμευση και προθυμία από την σχολική κοινότητα να το υλοποιήσει.

Για τη δημιουργία του Σ.Α.Δ. πρέπει να ληφθούν υπόψη και τα παρακάτω:

• Είναι απαραίτητη η διαρκής διαβούλευση μεταξύ των μελών της σχολικής κοινότητας.
• Γνωρίζοντας τα ενδιαφέροντα και τις προτεραιότητες των μελών της σχολικής κοινότητας μπορεί κανείς να σχεδιάσει τα πρώτα βήματα για ένα αειφόρο σχολείο.
• Αξιοποιήστε το Σύλλογο Διδασκόντων, τις συνεδριάσεις των μαθητικών κοινοτήτων και του Συλλόγου Γονέων, για να κατανοήσετε τις ανάγκες και τις επιθυμίες των μελών της σχολικής κοινότητας.
• Συγκροτήστε μια μικρή ομάδα για να αξιοποιήσει αυτές τις πληροφορίες και ξεκινήστε το σχέδιο.
• Καλέστε και εντάξτε την τοπική κοινότητα –κοινωνία

3. Σχεδιασμός και προγραμματισμός της δράσης

Οι μαθητές και οι εκπαιδευτικοί μπορούν να αξιοποιήσουν τις έρευνες και τις ιδέες που προέκυψαν από τη διαβούλευση προκειμένου να δημιουργηθεί το Σ.Α.Δ. Το πρόγραμμα δράσης (π.χ.) για το νερό, μπορεί να περιλαμβάνει αλλαγές στο σύστημα ύδρευσης του σχολείου, στο σύστημα συλλογής βρόχινου νερού και να επιφέρει αλλαγές στη χρήση νερού στο σχολείο και στο σπίτι.

4. Μετρήσεις, καταγραφές και περιγραφές
Γιατί να κάνουμε μετρήσεις; Είναι απαραίτητο να κάνουμε μετρήσεις; Ναι, διότι…. «Εκτιμάμε ό,τι μετράμε».

Μετρώντας και καταγράφοντας, έχουμε στοιχεία για την αλλαγή στο σχολείο μας, μπορούμε να θέτουμε νέους στόχους, παρακολουθούμε την απόδοση της προσπάθειάς μας. Η ενσωμάτωση αυτών των δραστηριοτήτων στη διδασκαλία των μαθημάτων μπορεί να δώσει στους μαθητές της δεξιότητες για να υλοποιήσουν διαθεματικά σχέδια εργασίας. Τα σχέδια αυτά μπορούν να αφορούν την ίδια τη διαδικασία βελτίωσης του σχολείου και του αναπροσανατολισμού του προς την αειφορία.

5. Εκδηλώσεις επιβράβευσης και εορτασμοί
Ο προβληματισμός και η συζήτηση σχετικά με τη διαδικασία και τα αποτελέσματα του σχεδίου δράσης σας είναι πολύ σημαντικός. Οι εκδηλώσεις επιβράβευσης θα δώσουν περισσότερα κίνητρα στη σχολική κοινότητα να αναλάβει την επόμενη πρόκληση και να πάρει μαζί της ακόμη περισσότερους ανθρώπους και συνεργάτες καθ’ οδόν.