Ανταποκρίσεις Σχολείων: 16ο Νηπιαγωγείο Χαλανδρίου
Το 16ο Νηπιαγωγείο Χαλανδρίου
Γράφει η Ιωάννα Καμπούρη-διευθύντρια
Το 16ο νηπιαγωγείο Χαλανδρίου είναι ένα αρκετά μεγάλο νηπιαγωγείο αφού φοιτούν σε αυτό 75 νήπια προσχολικής ηλικίας (4-5 ετών). Λειτουργούν δύο ολοήμερα τμήματα, ένα κλασικό, καθώς και ένα τμήμα ένταξης για μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Οι εκπαιδευτικοί που εργάζονται είναι επτά. Το νηπιαγωγείο είναι καινούργιο, λειτουργεί 4 χρόνια και διαθέτει πολύ μεγάλη αυλή και ένα σύγχρονο κτήριο. Οι ελλείψεις όμως στην αρχή ήταν πολλές.
Την σχολική χρονιά 2012-13 συμμετείχαμε για πρώτη φορά στο ΒΑΣ, παίρνοντας την 1η θέση και συνεχίσαμε την επόμενη χρονιά, οπότε πήραμε τη 2η θέση. Η εμπειρία από αυτά τα δύο χρόνια μάς έδειξε ότι για πρώτη φορά κάποιος έλαβε σοβαρά υπόψη όλα αυτά που μπορεί να γίνονται σε ένα σχολείο. Οι δράσεις και τα προγράμματα που πραγματοποιούνται, οι συνεργασίες που οικοδομούνται, οι επιμορφώσεις και τα σεμινάρια που παρακολουθούν οι εκπαιδευτικοί απέκτησαν κάποια «αξία».
Οι δείκτες του Αειφόρου Σχολείου που αφορούν στους τρείς τομείς (παιδαγωγικό, κοινωνικό-οργανωσιακό, περιβαλλοντικό-οικονομικό), μας βοήθησαν να οργανώσουμε καλύτερα την δουλειά μας ως προς το εκπαιδευτικό μέρος, ως προς το μέρος των συνεργασιών και ως προς το μέρος της προσωπικής και επαγγελματικής μας ανάπτυξης.
Το σύστημα των μετρήσεων ήταν αυτό που έδωσε διέξοδο στις ευαισθησίες μας και μεγιστοποίησε τα αποτελέσματα προς όφελος του περιβάλλοντος και της αειφορίας. Γιατί, αν δεν μετρήσεις την κατανάλωσή σου, δεν μπορείς και να την μειώσεις, αν δεν προσανατολιστείς σε δράσεις περιβαλλοντικές, πολιτιστικές, δράσεις αλληλεγγύης, δεν μπορείς να ανοίξεις το σχολείο στην κοινωνία. Και ένα σχολείο ανοιχτό στην κοινωνία είναι ένα ζωντανό σχολείο.
Το νηπιαγωγείο, άλλωστε, από την δομή και τον τρόπο λειτουργίας του, δίνει την δυνατότητα πιο εύκολα ενδεχομένως από τις άλλες εκπαιδευτικές βαθμίδες, να δοκιμάσει νέα πράγματα και να λειτουργήσει ως Αειφόρο. Και αυτό γιατί στο νηπιαγωγείο η γνώση αντιμετωπίζεται ως ολότητα και όχι τεμαχισμένη σε διαφορετικές γνωστικές περιοχές (ολιστική προσέγγιση). Για παράδειγμα, κατά τη μελέτη του θέματος ΕΛΙΑ, ξεκινώντας από τα βιώματα των παιδιών, μπορούν να προσεγγιστούν γνώσεις που συνδέονται με διαφορετικές μαθησιακές περιοχές, όπως γλώσσα, μαθηματικά, φυσικές επιστήμες, μελέτη περιβάλλοντος κ.ά., προσέγγιση που αποτελεί βασικό στοιχείο του Αειφόρου Σχολείου.
Αν δούμε, εξάλλου, τους στόχους του ΑΠΣ στον τομέα «Παιδί και Περιβάλλον», οι οποίοι είναι 1.να γνωρίσουν το εγγύς ανθρωπογενές περιβάλλον, 2.να αντιληφθούν την αλληλεπίδραση του περιβάλλοντος με τις δραστηριότητες του ανθρώπου, 3.να αποκτήσουν θετικές στάσεις και συμπεριφορές, βλέπουμε ότι έχουν άμεση σχέση με τους παιδαγωγικούς δείκτες (Π1, Π4). Διότι, για να πραγματοποιηθούν, ενσωματώνονται στο πρόγραμμα θέματα που αφορούν στο περιβάλλον, στη γνωριμία με άλλους πολιτισμούς, στην παράδοση, οργανώνονται για το σκοπό αυτό εκπαιδευτικές δράσεις και επισκέψεις σε χώρους όπως μουσεία, θέατρα κ.λπ, με σκοπό την περιβαλλοντική, πολιτιστική και κοινωνική ενημέρωση και προβληματισμό.
Οι θετικές στάσεις και συμπεριφορές που θέλουμε να αποκτήσουν τα παιδιά έχουν άμεση σχέση με τους περιβαλλοντικούς δείκτες που αφορούν στην ανακύκλωση, στην κατανάλωση νερού και ηλεκτρικής ενέργειας, στην φροντίδα και στη συντήρηση του λαχανόκηπου, στη χρησιμοποίηση ανακυκλώσιμων υλικών για χειροτεχνικές κατασκευές κα.
Η ομαδοσυνεργατική μέθοδος διδασκαλίας (παιδαγωγικός δείκτης Π2 του Αειφόρου) χρησιμοποιείται ευρέως στο Νηπιαγωγείο. Η διαμόρφωση της τάξης σε γωνιές με συγκεκριμένα αντικείμενα (όπως ζωγραφική, οικοδομικό υλικό, Η/Υ, παιδαγωγικό υλικό, μπακάλικο, γωνιά μεταμφίεσης κ.λπ.), υποστηρίζει την εργασία σε ομάδες, όπως επίσης ο σχεδιασμός και η υλοποίηση μικρών σχεδίων εργασίας (project) με θέματα που προκύπτουν από τα ενδιαφέροντα των παιδιών. Το παιχνίδι ρόλων, η δραματοποίηση, το θεατρικό παιχνίδι, η αφήγηση λογοτεχνικών κειμένων είναι διδακτικές πρακτικές που χρησιμοποιούνται για την προσέγγιση των γνώσεων, έτσι ώστε οι δραστηριότητες να ικανοποιήσουν στόχους από όλους τους τομείς του Α.Π. Ο δείκτης Π3, που αφορά στο ποσοστό ενσωμάτωσης των Νέων Τεχνολογιών στην διδασκαλία, ικανοποιεί στόχους από ένα νέο τομέα και για το νηπιαγωγείο τώρα πια : «Παιδί και Νέες Τεχνολογίες» του Αναλυτικού Προγράμματος.
Οι δυσκολίες που μπορεί να προκύψουν οφείλονται κυρίως στο μικρό αριθμό των εκπαιδευτικών που υπάρχουν σε ένα νηπιαγωγείο και αφορούν στις μετρήσεις. Αντιμετωπίζονται, όμως, με την καλύτερη οργάνωση – κάτι που και εμείς καταφέραμε τον δεύτερο χρόνο- και τον καταμερισμό των ευθυνών, όπου μπορεί σε μικρά νηπιαγωγεία να βοηθήσουν σε αυτό και οι γονείς.
Ασφαλώς τα οφέλη για τους μαθητές είναι πολλά. Αν και τα νήπια φοιτούν σε αυτή την βαθμίδα μόνο για ένα χρόνο, στο Αειφόρο Νηπιαγωγείο είναι χαρούμενα, δημιουργικά και κυρίως κατακτούν αξίες και στάσεις ζωής. Οι εκπαιδευτικοί μαθαίνουν να συνεργάζονται, να μοιράζονται την εμπειρία, την γνώση, αλλά και την αγωνία τους, έχουν διάθεση για το καλύτερο.
Το νηπιαγωγείο μας ύστερα από την συνεργασία με φορείς, όπως ο Δήμος Χαλανδρίου, το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, ακόμα και μια ποδοσφαιρική ομάδα (για την προμήθεια χλοοτάπητα), αλλά και με δωρεές γονέων, εξοπλίστηκε με εκπαιδευτικό υλικό και υπολογιστές και διαμορφώθηκε ο εξωτερικός χώρος, έτσι ώστε σήμερα να διαθέτει 3 λαχανόκηπους, κήπο με μυρωδικά και πάνω από 500 δένδρα και θάμνους.
Κατά την διάρκεια των χρόνων που πέρασαν εκπονήθηκαν προγράμματα σχολικών δραστηριοτήτων, έγιναν γιορτές, παζάρια, εκδηλώσεις με συγγραφείς, με μουσικούς, την Φιλαρμονική του Δήμου Χαλανδρίου, συναυλία με τον Σαββόπουλο, με στόχο πάντα την δημιουργία ενός σχολείου χαρούμενου για τα παιδιά και ανοιχτού στην τοπική κοινωνία, ενός Σχολείου Αειφόρου.
