Comprehensive College of Armuli, Iceland:

“I will do it my way“ – Sustainable School Policy of the Comprehensive College of Armuli

Helmut Hinrichsen– C.C. Armuli ICT coordinator

Actually it should say: „Let them do it their way“, but it was tempting to quote from Frank Sinatra‘s famous song „My way“ – meaning that each and every one of us can use their own approach to sustainability.

The Comprehensive College of Armuli first received the Green flag in 2006, the first Upper Secondary School in Iceland, for introducing an environmentally friendly school policy. Every two years the school had to show progress and then apply again.We established our Environment Council in order to transform the school step by step into an environmentally friendly school. Garbage sorting was introduced, starting with paper, plastic and residual waste. We are currently recycling in six catagories: paper, bottles and cans, plastic, metal, compost and residual waste. Disposable plastic coffee cups have been replaced with coffee mugs.

In 2009 a new campaign was launched in Iceland under the name „Health promoting schools“ coordinated by the Directorate of Health. The Comprehensive College of Armuli first particapted in 2010 and is now in its third year of participation. As a result of the health promoting campaign, all soft drinks were banned from the school and so were sweets. Students and staff participated in nation wide competitions on „Cycling to work“ and „Running for a better life“. After getting the third place in „Cycling to work“ in 2012, our school won the new competition „Cycling to school“ in 2013 and shared the first place in „Running for a better life“ in 2013 with another school of similar size. Every morning porridge is offered for free in the school canteen giving many students a better way of starting their school day.

In autumn 2012 we started in an Comenius school partnership project under the umbrella of the Lifelong Learning Programme of the European Commission. The name of the project is „Sustainable School Indicators“. The Coordinating school of the partnership is Ralleio General Lyceum in Pireaus, Greece, with partner schools from Bulgaria, Romania, Slovenia, Spain, Turkey and Iceland.

At first I thought it would be just another project on environmental issues, collecting batteries, old electrical equipment etc. But then I read the articles on Sustainable School Policy sent to us by Dimitris Kalaitzidis, Principal of Ralleio General Lyceum and enthusiastic initiator of the project. Suddenly I realized the great opportunity the „Sustainable School Indicator“ project could offer for our school.

We were able to unite our different goals and campaigns under one umbrella, the „Sustainable School“. The Environment Council of the school was renamed as Sustainable School Council. The first step of the council was to introduce a Sustainable School Policy as part of the school curriculum. Our next step was to make a Sustainable Management and Activity Plan, which was divided into four categories: pedagogical indicators, social and organizational indicators, environmental, economic and technical indicators and health promoting indicators.

The unique element in our approach was the form of our Sustainable Management and Activity Plan[1]. The Sustainable School Policy was introduced to all members of staff and then, students and staff were asked to come up with their own ideas for one goal in one of the four categories. The goals had to be well defined, including a clear description of the activities planned to achieve the goal, specifying an indicator to evaluate if the goal had been achieved and, finally, appointing a person or group to be responsible for the goal. Thirty goals were submitted equally divided between the four categories.

After one year it was no suprise that some of the goals were achieved but others had failed.There was never any pressure to succeed, just trying was success anyway.

In spring 2013 we had a visitor from Australia at our school who came to do research on sustainability education and practice in the Scandinavian countries. Bill Thomas is teacher at Bentleigh Secondary College in Melbourne, Australia, and a pioneer in the field of sustainability education.

He was very impressed by our Sustainable Management and Activity Plan.

„Iceland: The Sustainable Management and Activity Plan (SMAP) implementation that I saw was very effective way of delivering a school wide approach to sustainability education. It positively engages staff and allows for them to take full responsibility for the delivery, evaluation and reporting back on one aspect of the overall school plan. Their outside school programs have great significance for educating students in the field. There is also merit in adopting the UNESCO Indicators of Sustainability for placing sustainability in a global context.“[2]

The second year started with some new goals while the implementation of some old goals will continue. Some of the goals are very ambitious and, again, some might not be achieved. Nevertheless, the main idea is to offer a platform for everyone to come up with their ideas to make the school a better place and to support them in achieving their goal. Let them do it their way!

         LLP-Grundtvig Project «Educ-Arts»

Culture and civilization are two powerful assets of the European countries. They can supply people with enjoyment while creating jobs and income. The project is aiming at improving adult education training towards the social inclusion of adults +50 who are marginalized due to unemployment, poverty, or retirement. The main tool for this will be a series of training courses and creative workshops in the field of culture. An end product will be a Manual for adult education for culture, providing pleasant at one hand and promising for future jobs on the other training, while improving their self-esteem and enriching their cultural life. The partners will organize a series of indoor and outdoor training courses, based on the manual, on key cultural areas, such as: narration (myth and story creation), plastic arts (sculpture, pottery), theatre play, kite construction-creation combined with bird watching, construction of simple music instruments, learning of dances, city guiding and traditional cooking. Each course will be recorded and used as teaching material by adult trainers. Building on the culture and civilization of each partner country, the partners will dig into the common roots of the European civilization, enriching the lives and the perspectives of the ageing and marginalized citizens. At the same time the adult training literature will be enriched with new teaching and learning activities (manual), ready to use in different circumstances.

LLP Comenius project: “Sustainable School Indicators”

In the second year he has entered the European program Comenius “Sustainable School Indicators”, involving seven countries: Greece (Ralleio General Lyceum for Girls of Piraeus – Coordinating School), Turkey, Bulgaria , Romania , Slovenia , Spain and Iceland .

During the first year of the program the participating schools implemented a small number of the set of indicators of sustainable school. The evaluation of the first year showed the same advantages and the same problems as reflected in the survey conducted by the Sustainable School team in Greece.

During the 2nd year of the program, based on the research schedule ” before – after” the partners will assess the impact of the program on students, whereas their responses to specific questionnaire before the start and at the end of the program . Student responses will interbreed with the reports of teachers and principals. From the results of the research a comprehensive report will result which will be submitted to the European Union, with the aim of a suggestion for implementing the program in all the schools of Europe.

For information about the program contact the Director of Ralleios GEL Piraeus, Dimitris Kalaitzidis (+302104117027, aeiforo@gmail.com)

Aeiforum                                                                                                                                          

Sustainable School Teachers’ Network (SSTN)

Rationale
In many countries the Sustainable School concept is considered as a model for the effective operation and daily function of schools. This model, based on the set of Sustainable School Indicators, reduces the school’s ecological footprint, improves relations within the members of the school community and links the school to the local community. In Norway, in the U.S., in Australia, in the United Kingdom and elsewhere, Sustainable School is recommended by governments as a model school and has been reinforced in various ways in order to facilitate the function and operation of schools based on the principles and values ​​of sustainable school and sustainability in general.

In Greece, after three very successful school years of operation of the Sustainable School Award which has essentially introduced the concept and practice of sustainable school in the Greek educational system, the need for cooperation between teachers who believe in this idea has emerged. This cooperation will have as a goal the creation of a learning community and a community of practice. A Sustainable School Teachers Network may help to enrich the dialogue on sustainable school, enrich the practices of sustainable school, the training of teachers in these practices, in exchanging views, ideas and suggestions among teachers and, lastly, promote sustainable school. The NGO Aeiforum took the initiative to create this network.

Members:
Any teacher worldwide can enroll as a network member (regardless of grade or type of school in which they have served or are serving) espousing the principles and values ​​of Sustainable School and the need to reorient the school towards sustainability.

Member Registration
The registration of members is a simple notification of intention. Sending a relevant message to aeiforo@gmail.com any teacher can be a member of the network. Through Facebook, teachers can become members of the restricted group of the network https://www.facebook.com/groups/241410056009463/. On the website of Aeiforum (www.aeiforum.eu) we will soon create a place for the members of the network.

Countries’ representation

Each country having already a relevant network, can nominate a teacher as representative and member of the editing committee of the newsletter (Aeiforum Newsletter).

Rights and obligations of members

The registration and participation of teachers is free of charge. All members of the network are equal. They have the right to communicate with all the network members and participate in the activities of the network (conferences, symposia, seminars, workshops, training courses, study visits, production of educational materials, etc). Optionally, network members can register as members or friends of Aeiforum.

Possible and potential activities of the network

• Network members can electronically submit proposals for training activities carried out under the auspices of the Sustainable School. The proposals will be considered by all the members of the network. At the end of each school year through electronic voting the five best educational practices (in the framework of Sustainable School), submitted by network members will be decided on.

• Seminars in collaboration with local and national agencies on Sustainable School.
• Conferences or symposia to present educational progress in relation to Sustainable School
• Employing foreign scientists to educate the Greek educators for sustainable school
• Publications in Greek and international journals on Sustainable School
• Educational tours or visits related (directly or indirectly) to education for sustainability.
• Sample presentations of educational practices in the context of sustainable School
• Production of educational materials, in electronic or printed form.
• Creation of local networks about the Sustainable School
• Implementation of national or European programs-projects (Erasmus +) within the field of Sustainable School and sustainability.

• Collaboration with other networks or organizations with common goals and interests

International Edition

              Editorial

The sustainable school is the most complete and comprehensive approach to school each one envisioned:
• Students find it interesting because it gives meaning to the mundane hours they spend in it
• Teachers expressed themselves in an enthusiastic way for their participation in the effort.
• School principals see their school improve in all areas very quickly, the ecological footprint of the school decreases
• Parents see that their children go to school with pleasure.

What we can expect to do through the newsletter we decided to publish once a month, is to promote the idea of Sustainable School Indicators as the most innovative idea in recent years, which changes, quickly and visibly, the world of the school .
We are the group which has created the institution of Sustainable School Award, which created a kind of “movement” in the Greek education, to shift schools towards sustainability. The backbone of the whole project is the “Sustainable School Indicators”, which guides the efforts of the school to sustainability. Our team has joined the NGO Aeiforum, where he found a hospitable roof. Through the Sustainable School Teachers Network we will try to create a community of teachers, parents, and maybe, students who have a common vision to approach sustainable school through sustainable school indicators. This community will continuously enrich the means, knowledge; experiences gained in the framework of the Sustainable School, but, mainly, will be sharing them better and faster. This network may soon be expanded to many countries since we have already started cooperation with some European countries within a Comenius project entitled «Sustainable School Indicators”.
If this newsletter reaches a significant number of colleagues (and of course with your help – promotion), the idea of ​​sustainable school and sustainability will grow in scope and will have more opportunities to be implemented in different schools. Therefore, please forward this newsletter to all your friends and acquaintances.
Are you curious with the thematic of the newsletter? Beyond those a newsletter promises, we are intended to inform you of the following fields:
A. Broader sustainability issues, current economic-sustainable development policy news, announcements of public interest
B. Responses and reports from partner schools working in the broad field of sustainability and sustainable school (good practices)
C. International reports from partners and partner schools
D. Articles signed by their authors.
At the outset we would like to make it clear that we do not intend to substitute any scientific journal. We have no such ambition. Therefore, scientific articles must be submitted to the appropriate journals and not to our newsletter.
Let us begin, then, and give voice to our colleagues who together with their students strive for a better school.
And to introduce ourselves: The Editorial Committee consists of: Dimitris Kalaitzidis Christina Nomikou, Tragoudi Georgia, Michalis Fotiadis and Vassilis Psallidas . The idea for the issue of this newsletter belongs to Vassilis Psallidas. The electronic processing and release is made by Theodore Kalaitzidis. The Editorial Committee will publish this newsletter until June 2014. Then, three members will be replaced and will continue to issue for the school year 2014-15 , and so on. Editor of the English text is Katerina Christodoulou , while editing of the Greek texts will be made by Katerina Arathymou.

Ερωτηματολόγιο για το ενημερωτικό μας δελτίο

Θα βοηθήσετε πολύ αν απαντήσετε στο ερωτηματολόγιο αυτό, δίνοντάς μας πολύτιμες πληροφορίες για τα επόμενα φύλλα του δελτίου:

1. Από τα ενημερωτικά δελτία που λαμβάνετε κατά καιρούς, τι ποσοστό της ύλης διαβάζετε;
   Μέχρι 15%          Μέχρι 30%          Μέχρι 75%          Πάνω από 75%
2. Επανέρχεστε ποτέ σε κάποιο από τα ενημερωτικά δελτία που λαμβάνετε; Ναι Όχι Σπάνια
3. Η μορφή του ενημερωτικού μας δελτίου είναι ελκυστική; Ναι   Όχι         Έτσι-κι Έτσι.
4. Είναι λειτουργικό το ενημερωτικό μας δελτίο; Ναι          Όχι        Έτσι-κι Έτσι.
5. Είναι φιλικό για τον αναγνώστη; Ναι     Όχι        Έτσι-κι Έτσι.
6. «Μια φορά το μήνα» είναι καλή συχνότητα για ένα ενημερωτικό δελτίο; Ναι, Είναι πολύ, Είναι λίγο.
7. Τα τέσσερα πεδία της θεματολογίας του ενημερωτικού μας δελτίου, όπως παρουσιάζονται στο editorial, είναι ικανοποιητικά για σας; Ναι        Είναι πολλά        Είναι λίγα
8. Σκέφτεστε ότι ίσως λείπει κάτι από το ενημερωτικό μας δελτίο;…………………………………………………………
   ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
9. Σκέφτεστε να μας στείλετε κάποιο κείμενο για δημοσίευση (σχετικό με τα 4 πεδία της θεματολογίας);
   ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
10. Σημειώστε ό,τι άλλο επιθυμείτε να μοιραστείτε μαζί μας:
    ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

Πεινασμένα παιδιά

Γράφει η Γεωργία Τραγούδη*

Η ζωή στο σχολείο μας, εδώ κι ένα χρόνο, είναι εντελώς διαφορετική. Αυτό το 28% της ανεργίας στον οικονομικά ενεργό πληθυσμό ή το 6 στους 10 νέους άνεργοι, το υψηλότερο ποσοστό στην Ευρώπη, έχει αρχίσει να καθρεφτίζεται στα μάτια των μαθητών και των μαθητριών μας.

           Την περασμένη χρονιά είχαμε πολλές λιποθυμίες μαθητών, κυρίως στο μάθημα της γυμναστικής. Αιτία: η πείνα, η έλλειψη τροφής, της πρώτης από τις βιολογικές ανάγκες του ανθρώπου! Οι μαθητές δεν είχαν φάει τίποτα στο σπίτι τους.

           Οι ίδιες συνθήκες καταγράφονται και στους NewYorkTimes στη συνέντευξη του Λεωνίδα Νίκα, διευθυντή Δημοτικού Σχολείου του Πειραιά. Προσθέτει κι ένα νέο φαινόμενο που παρατηρείται στο σχολείο του[,]: παιδιά να ψάχνουν στα σκουπίδια του σχολείου ή να παίρνουν τα υπολείμματα τροφών από τους φίλους τους.

            Σήμερα φαίνεται ότι πολλές οικογένειες δεν έχουν απλώς πρόβλημα εύρεσης εργασίας, αλλά πρόβλημα επιβίωσης.

       Σύμφωνα με έρευνα επαγγελματιών της δημόσιας υγείας στην Ελλάδα τον περασμένο χρόνο, ποσοστό κοντά στο 10% των μαθητών δημοτικών σχολείων και γυμνασίων, αντιμετωπίζουν το φαινόμενο της “ ανασφάλειας τροφής”, ήτοι είναι εκτεθειμένοι στον κίνδυνο της πείνας ( Αθηνά Λιγνού, καθηγήτρια της Ιατρικής σχολής του Πανεπιστημίου Αθήνας, επικεφαλής του Προγράμματος σίτισης της ΜΚΟProlepsis ).

           Δυστυχώς, τα παιδιά δε σιτίζονται στο ελληνικό σχολείο, παρά τις εξαγγελίες και προσπάθειες για το ολοήμερο σχολείο. Φέρνουν από το σπίτι το κολατσιό τους ή αγοράζουν κάτι από το κυλικείο.

               Όταν, λοιπόν, η οικογένεια δεν έχει το αναγκαίο εισόδημα για να αντεπεξέλθει στο κόστος ζωής, τα παιδιά συχνά μένουν νηστικά. Και δυστυχώς, με τις συνθήκες που επικρατούν, η ασιτία παραμένει απειλή για όλο και μεγαλύτερο ποσοστό μαθητικού πληθυσμού.

             Έρευνα της UNICEF, που πραγματοποιήθηκε μεταξύ των φτωχότερων ελληνικών νοικοκυριών με παιδιά, έδειξε ότι περισσότερο από το 20%, κάνουν “ελαφρά δίαιτα λόγω κρίσης”. Το πρόβλημα εντοπίζεται περισσότερο στις οικογένειες μεταναστών, αλλά έχει ήδη εξαπλωθεί και στις ελληνικές οικογένειες των αστικών περιοχών, όπου ο ένας ή και οι δυο γονείς είναι άνεργοι.

           Φυσικά, αυτό δε συμβαίνει μόνο στη χώρα μας. Στη Βρετανία, έρευνα του Guardianσε δασκάλους, δείχνει ότι το 83% βλέπει μαθητές που είναι πεινασμένοι τα πρωινά και ότι ένα στα 4 παιδιά δεν έχει πάρει ικανοποιητικό πρόγευμα, πριν έρθει στο σχολείο. Σ’ αυτά προστίθενται και το 2% των δασκάλων, που είπε ότι όλα τα παιδιά του σχολείου, έρχονταν πεινασμένα. Επίσης, το 59% των ερωτηθέντων πρόσθεσε ότι χρειάστηκε να απομακρύνουν τα παιδιά από την τάξη για να φάνε κάτι και ένα 13% ότι αυτό συμβαίνει τακτικά. Αξιοσημείωτο είναι, ότι ένας στους 2 εκπαιδευτικούς έφεραν τρόφιμα ή φρούτα στο σχολείο με δική τους πρωτοβουλία, ενώ το 17% έδωσε στα παιδιά χρήματα για να αγοράσουν φαγητό. Αυτό συμβαίνει και στη χώρα μας, ενώ κάτι ανάλογο συμβαίνει και στην Ισπανία. Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία της UNICEF, περίπου το 1/5 των παιδιών (20%) στην Ισπανία ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας – ένας από τους χειρότερους δείκτες μεταξύ των 29 χωρών που συμπεριλαμβάνονται στην έρευνα, χειρότερος ακόμα και από αυτόν της Ιταλίας, της Πορτογαλίας και της Ελλάδας.

       Μελετώντας, διαπιστώνεται επίσης, ότι το ίδιο ισχύει στη χώρα του ”ονείρου”. Παρακάτω βλέπουμε δεδομένα σχετικά με την πείνα των παιδιών στις Ηνωμένες Πολιτείες:

   Το Υπουργείο Γεωργίας εκτιμά ότι περίπου 16 εκατομμύρια παιδιά στην Αμερική δεν τρώνε αρκετά ώστε να διατηρούν ένα φυσιολογικό ρυθμό ανάπτυξης.

• 20% των παιδιών δεν έχουν εξασφαλισμένη την καθημερινή τροφή τους. Το ποσοστό αυτό αυξάνεται στο 32,3% στην Ουάσιγκτον και 29,2% στο Όρεγκον.
• 54% των νοικοκυριών με παιδιά δεν έχει αρκετά τρόφιμα για να τα ταΐσει αξιοπρεπώς και ζητά βοήθεια από τις ομοσπονδιακές υπηρεσίες που είναι υπεύθυνες για τα επισιτιστικά προγράμματα.
• 22% των παιδιών της χώρας ζει σε συνθήκες φτώχειας ή αλλιώς πάνω από 16 εκατομμύρια παιδιά.

   Στην πολιτεία του Μίσιγκαν στις βόρειο κεντρικές Ηνωμένες Πολιτείες, το ένα τέταρτο των παιδιών δεν έχει εξασφαλισμένη την τροφή και δεν ξέρει αν μπορεί να πάρει τα τρόφιμα που χρειάζεται καθημερινά για τη διατήρηση της υγείας του. Σε τέσσερις νομούς υπάρχουν περίπου 300.000 παιδιά που δεν έχουν τακτική πρόσβαση σε επαρκή τροφή για μια φυσιολογική ζωή.

         Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι η μόνη χώρα όπου είναι νόμιμο να εργάζονται τα παιδιά ηλικίας 12 έως 16 ετών και υπάρχουν εκατομμύρια παιδιά αυτής της ηλικίας που το κάνουν για να εξασφαλίσουν τροφή.

           Σύμφωνα με μια πρόσφατη έκθεση από το Hunger Project, των Ηνωμένων Εθνών περίπου 27.000 άνθρωποι πεθαίνουν κάθε μέρα από πείνα ή από αιτίες που σχετίζονται άμεσα με την πείνα. Από αυτούς το 75% είναι παιδιά κάτω των πέντε μηνών και το 15% παιδιά έως 16 ετών, πράγμα που σημαίνει ότι 24.300 παιδιά πεθαίνουν κάθε μέρα από την πείνα και τις συνέπειές της, ένα κάθε τρία και μισό δευτερόλεπτο.

         Αν σκεφτεί κανείς ότι στον κόσμο τέσσερα εκατομμύρια νεογέννητα πεθαίνουν μέσα στον πρώτο μήνα της ζωής τους, 500.000 γυναίκες πεθαίνουν κατά τον τοκετό κάθε χρόνο, το 82% των παιδιών δεν λαμβάνουν αντιβιοτικά, δύο εκατομμύρια κάτω των 14 ετών έχουν AIDS, 600 εκατομμύρια παιδιά σε όλο τον κόσμο είναι θύματα της φτώχειας, 100 εκατομμύρια ζουν στο δρόμο, 150 εκατομμύρια κορίτσια και 73 εκατομμύρια παιδιά κάτω των 18 ετών πέφτουν θύματα σεξουαλικής εκμετάλλευσης κάθε χρόνο, νομίζει ότι ζει ένα εφιάλτη.

           Ιατρικές μελέτες δείχνουν ότι τα πεινασμένα παιδιά μένουν πίσω όσον αφορά στην πρόοδό τους στο σχολείο, επειδή δεν μπορούν να συγκεντρωθούν. Η έλλειψη συγκέντρωσης, η κούραση, η συμπεριφορά των μαθητών και τα παράπονά τους ότι δεν αισθάνονται καλά, οδήγησαν τους δάσκαλους να ανακαλύψουν ότι οι μαθητές δεν έχουν φάει καλά (ή καθόλου), σύμφωνα με την έρευνα.

       Επιστρέφοντας στα δικά μας, οι “Γιατροί του Κόσμου” δηλώνουν ότι το χειρότερο είναι πως οι επιπτώσεις της κρίσης αγγίζουν και το πλέον ευαίσθητο τμήμα του πληθυσμού, τα παιδιά. «Πολλά στερούνται ακόμα και τα πλέον βασικά. Δεν είναι υποσιτισμένα, με την έννοια που έχουμε στο μυαλό μας όταν μιλάμε για την Αφρική, θα έλεγα όμως ότι είναι πεινασμένα» δηλώνει ο πρόεδρος των ΓτΚ. Ο ίδιος αναφέρει ότι το φαινόμενο των πεινασμένων ελληνόπουλων παρατηρείται κυρίως, στο πολυϊατρείο του Περάματος. Η κατάσταση είναι ακόμη χειρότερη για τα παιδιά των μεταναστών, πολλά από τα οποία τρέφονται με συσσίτια, που όμως είναι σχεδιασμένα για ενηλίκους και όχι για παιδιά. Ένα επιμέρους σοβαρό πρόβλημα είναι εκείνο που αφορά στο βρεφικό γάλα.«Είναι πάρα πολύ ακριβό, με αποτέλεσμα οι γονείς να χρησιμοποιούν υποκατάστατα και να υπάρχουν διάφορα προβλήματα στα παιδιά, όπως γαστρεντερολογικά. Το να δίνεις γάλα εβαπορέ σε ένα βρέφος είναι ένα θέμα» λέει ο κ. Κανάκης.

       Σύμφωνα με στοιχεία έρευνας του Ινστιτούτου Προληπτικής Περιβαλλοντικής και Εργασιακής Ιατρικής «Prolepsis», κατά τη σχολική χρονιά 2012-2013 το 27% των μαθητών σε περιοχές της Ελλάδας που έχουν πληγεί ιδιαίτερα από την κρίση, δηλώνουν ότι επιβιώνουν σε συνθήκες πείνας. Το 37% των μαθητών δηλώνουν ότι ζουν σε κατάσταση επισιτιστικής ανασφάλειας και μόνο το 36% των μαθητών δηλώνει ότι έχει επάρκεια τροφής. Τα στοιχεία αυτά προέκυψαν από 16.000 ερωτηματολόγια που διανεμήθηκαν σε μαθητές 152 σχολείων σε περιοχές της Ελλάδας που πλήττονται ιδιαίτερα από την οικονομική κρίση. Ενδεικτικά να αναφέρουμε ότι αντίστοιχα ποσοστά επισιτιστικής ασφάλειας παρατηρούνται σε χώρες όπως: Νότιος Αφρική (31%), Μπουρκίνα Φάσο (27%), Ινδονησία (21%), ενώ σε λιγότερο δυσμενή θέση από τις φτωχές περιοχές της Ελλάδος βρίσκεται η Ζιμπάμπουε (52%), η Μοζαμβίκη (43%) και το Μαλάουι (52%).

     Η ΜΚΟ «Prolepsis» ξεκίνησε πέρυσι ένα πιλοτικό πρόγραμμα προσφέροντας ένα σάντουιτς, φρούτα και γάλα σε 34 δημόσια σχολεία, όπου είχαν σημειωθεί τα περισσότερα περιστατικά υποσιτισμού. Το ποσοστό των υποσιτισμένων μαθητών ήταν μεγαλύτερο του 50%. Μετά το πρόγραμμα, το ποσοστό αυτό έπεσε στο 41% και με την δωρεά 8 εκατομμυρίων δολαρίων από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (Ι.Σ.Ν.), το πρόγραμμα φέτος καλύπτει 20.000 μαθητές σε 120 σχολεία. Στο Πρόγραμμα Σίτισης και Υγιεινής Διατροφής για το σχολικό έτος 2013-14 πέρα από το Ι.Σ.Ν., συμμετέχουν και το Κοινωφελές Ίδρυμα Κοινωνικού και Πολιτιστικού Έργου (Κ.Ι.Κ.Π.Ε), η φαρμακευτική εταιρία Janssen και ο μη κερδοσκοπικός οργανισμός της Johnson&Johnson, Corporate Citizenship Trust. Ο στόχος του προγράμματος είναι διττός: θα δώσει ανάσα σε 50.000 μαθητές και έτσι εισάγονται στα σχολεία και στην οικογένεια, νέα διατροφικά πρότυπα και συνήθειες που προάγουν την υγιεινή ζωή. Το Ίδρυμα σε ρόλο παιδαγωγού θα κάνει και ημερίδες κάτι που έχει αρχίσει να δέχεται κριτικές από φωνές που αντιδρούν στο να αντιμετωπίζονται οι άνθρωποι ως επαίτες… Το σχολείο μας έχει ενταχθεί σ’ αυτό το πρόγραμμα. Είναι νωρίς να μιλήσει κανείς γι’ αυτό. Απλά, έχει δοθεί μια προσωρινή λύση που ελπίζουμε να μην είναι η μόνιμη!

     Ο κ. Κωνσταντίνος Αρβανιτόπουλος, Υπουργός Παιδείας, δήλωσε ότι η κυβέρνηση εξασφάλισε χρηματοδότηση από την Ε.Ε. , για να προσφέρει γάλα και φρούτα στα σχολεία και κουπόνια για ψωμί και τυρί.

           Γράφοντας τα παραπάνω, δεν μπορώ να ξεχάσω τα λόγια της μάνας από το σχολείο του Πειραιά: «Πέρυσι που είχα δουλειά, μπορεί να πετούσα και φέτες από μπαγιάτικο ψωμί. Τώρα σπάω το κεφάλι μου να βρω ένα τρόπο να τα καταφέρουμε. Όταν πεινάς ζαλίζεσαι και μετά κοιμάσαι. Έτσι φεύγει η πείνα». Και φυσικά, τα λόγια της δασκάλας: « Δεν είμαστε απλοί υπάλληλοι που κάνουμε τη γραφική δουλειά μας και κάπου εκεί τελειώνουμε. Δεν μπορούμε να αδιαφορήσουμε άλλο πια. Δεν μπορούμε να περιμένουμε άλλο πια. Είμαστε δάσκαλοι, εκπαιδευτικοί, παιδαγωγοί. ΕΙΜΑΣΤΕ ΑΝΘΡΩΠΟΙ! Θα επιτρέψουμε να καταστραφούν τα παιδιά; Θα επιτρέψουμε να χαθεί το μέλλον της πατρίδας μας; Θα αδιαφορήσουμε;»

* Η Γεωργία Τραγούδη είναι δασκάλα ειδικής αγωγής στο 60ο δημοτικό σχολείο Αθήνας, με μεταπτυχιακές σπουδές στην Περιβαλλοντική Εκπαίδευση.

Πηγές: Στοιχεία ανασύρθηκαν από το διαδίκτυο στις 26/11/2013

1.http://www.i-typos.gr/%CE%BF%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CE%BD%CE%BF%CE%BC%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CE%AF-%CE%BA%CF%81%CE%AF%CF%83%CE%B7-%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%AC%CE%B4%CE%B1-%CF%80%CE%B5%CE%B9%CE%BD%CE%B1%CF%83/

3.https://sxoliastesxwrissynora.wordpress.com/2012/04/25/%CE%BF-%CE%B8%CF%81%CE%AF%CE%B1%CE%BC%CE%B2%CE%BF%CF%82-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%BA%CE%B1%CF%80%CE%B9%CF%84%CE%B1%CE%BB%CE%B9%CF%83%CE%BC%CE%BF%CF%8D-450-%CE%B5%CE%BA%CE%B1%CF%84%CE%BF%CE%BC%CE%BC/

4.http://www.sxedio-b.gr/index.php/articles/item/287-ipositismosspain

5.http://efhmeris.blogspot.gr/2013/03/blog-post_8655.html

6.http://antikleidi.com/2012/05/27/food_and_nutrition_crisis/

7.http://kourdistoportocali.com/post/31368/pinasxolia

8.http://www.paidevo.gr/?p=1901

9.http://www.madata.gr/epikairotita/social/167477.html

10.http://www.imerisia.gr/article.asp?catid=26511&subid=2&pubid=112973002

12.http://www.theinsider.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=25142;p-mandrabelis-laikismos-kai-teratologia-oi-lipothymies-qpeinasmenonq-paidion-sta-sxoleia&catid=3;society&Itemid=41

13.http://www.protothema.gr/greece/article/288912/daily-mail-ta-anilika-paidia-plironoun-to-timima/

14.http://patratora.gr/21/11/2013/16313/

15.http://www.newsbeast.gr/world/arthro/589350/auxanodai-oi-peinasmenoi-mathites-kai-sti-vretania-/

16.http://epitropesdiodiastop.blogspot.gr/2013/03/blog-post_8224.html

17.http://www.ramnousia.com/2013/03/paidia-peinane-sta-sxoleia.html

                     Κλιματική αλλαγή: πραγματικότητα, προβληματισμοί και προτάσεις

Γράφει ο Μιχάλης Φωτιάδης*

«Αποτελεί επείγουσα ανάγκη να παραδεχθούμε ότι αν η παγκόσμια κοινότητα δεν είναι ικανή να σταθεροποιήσει την κλιματική αλλαγή, αυτή θα αποτελέσει απειλή για το πού θα μπορούμε να ζούμε, το πού και πώς θα παράγουμε την τροφή μας και για το πού θα μπορούμε να βρούμε νερό… Με άλλα λόγια η κλιματική αλλαγή απειλεί τα θεμέλια – την ίδια τη σταθερότητα στην οποία η ανθρωπότητα έχει οικοδομήσει την ύπαρξή της.»

(Απόσπασμααπόάρθροτης Christiana Figueres* στους New York Times, 15 -2- 2011)

*Εκτελεστική Γραμματέας της σύμβασης πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή

Η πρόσφατη 19η σύνοδος των μερών της σύμβασης πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή, που πραγματοποιήθηκε στη Βαρσοβία στις 11-22 Νοεμβρίου 2013, σημαδεύτηκε από παταγώδη αποτυχία, σύμφωνα με τις μαρτυρίες πολλών παρευρισκομένων, που μίλησαν ακόμα και για σύνοδο-παρωδία. Μια σειρά από τραγικές συμπτώσεις ανέδειξαν ακόμα περισσότερο τις αρνητικές επιπτώσεις από την απροθυμία των ηγεσιών των αναπτυγμένων χωρών του πλανήτη για μια συμφωνία μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Κατά τη διάρκεια των συνομιλιών, χιλιάδες κάτοικοι των Φιλιππίνων, ιδιαίτερα στην περιοχή του Τακλομπάν, βίωναν με φρικτό τρόπο τις επιπτώσεις από το πέρασμα του τυφώνα Χαϊάν, που σάρωσε τη Νοτιοανατολική Ασία και θεωρήθηκε ισχυρότερος από την καταιγίδα Σάντι του 2012 και τον κυκλώνα Κατρίνα του 2005. Τα δάκρυα του εκπροσώπου των Φιλιππίνων Γεμπ Σάνο, που παρακολουθήσαμε συγκινημένοι από τις οθόνες μας, όπως και η απόφασή του να προχωρήσει σε απεργία πείνας για το κλίμα, δε στάθηκαν αρκετά ώστε να επηρεάσουν τις αποφάσεις των εκπροσώπων των μεγάλων χωρών. Αξίζει να σημειωθούν κάποιες χαρακτηριστικές αντιφάσεις από τη σύνοδο, όπως π.χ. η αποπομπή από την κυβέρνηση του υπουργού περιβάλλοντος της Πολωνίας και προέδρου της συνόδου. Αυτό συνέβη ενώ η σύνοδος βρισκόταν σε εξέλιξη, λόγω της μη ικανοποιητικής υποστήριξης της επιλογής του σχιστολιθικού αερίου από τον υπουργό. Η κυβέρνηση της Πολωνίας υποστηρίζει σθεναρά τη χρήση του αερίου αυτού. Χορηγοί της συνόδου ήταν μεγάλες εταιρείες άνθρακα, τα εμπορικά σήματά των οποίων κατέκλυζαν όλους τους χώρους. Με συνθήματα όπως «ώρα για δράση» διοργάνωσαν παράλληλη σύνοδο «για την κλιματική αλλαγή». Αν στα προηγούμενα προσθέσουμε την ανακοίνωση της Ιαπωνίας για άρση των δεσμεύσεών της σχετικά με τη μείωση των εκπομπών της κατά 25% ως προς το 1990, λόγω της καταστροφής της Φουκουσίμα, τότε θα συμπληρώσουμε το παζλ αυτού του θεάτρου του παραλόγου, το φαύλο κύκλο των αντιφάσεων. Η χρηματοδότηση προς τις αναπτυσσόμενες χώρες αποτελεί ανεκπλήρωτη υπόσχεση και συμφωνία για δεσμευτικό κείμενο δεν φαίνεται στο ορατό μέλλον. Τα προηγούμενα γεγονότα συμπληρώνονται με τη σφοδρή καταιγίδα που έπληξε τη Ρόδο και είχε ως αποτέλεσμα το θάνατο τριών ανθρώπων, μια ημέρα μετά τη λήξη της συνόδου.

Η συσχέτιση των έντονων καιρικών φαινομένων με την κλιματική αλλαγή και την άνοδο της θερμοκρασίας του πλανήτη δεν έχει ακόμα τεκμηριωθεί απόλυτα από τους σχετικούς επιστήμονες. Αυτό οφείλεται στην έλλειψη δεδομένων από περιοχές όπως αυτή του Ειρηνικού, ωστόσο υπάρχουν καταγεγραμμένα σημαντικά στοιχεία για τους τυφώνες σε περιοχές του βορείου Ατλαντικού.

Οι υποθέσεις για την αύξηση της έντασης των κυκλώνων στηρίζονται στο γεγονός ότι αυτοί αποκτούν το μεγαλύτερο μέρος της ενέργειάς τους από την επιφάνεια της θάλασσας. Το γεγονός αυτό όμως, σε συνδυασμό με την καταγεγραμμένη και απολύτως τεκμηριωμένη αύξηση της θερμοκρασίας λόγω της ενίσχυσης του φαινομένου του θερμοκηπίου, οδηγεί στη σύνδεση των δύο φαινομένων.

Η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) σε δελτίο τύπου που εξέδωσε μετά από την πρόσφατη διάσκεψη στις 27 Σεπτεμβρίου του 2013 ανακοινώνει μέσω του συν-προεδρεύοντος Thomas Stocker: “Η θερμοκρασία της επιφάνειας του πλανήτη προβλέπεται στο τέλος του 21ου αιώνα να αυξηθεί κατά 1,5 °C σε σχέση με αυτή της περιόδου μεταξύ 1850 και 1900, με βάση τις «μετριοπαθείς» προβλέψεις, και κατά 2°C με βάση τα περισσότερο «ακραία» σενάρια. Θερμά κύματα που θα διαρκούν περισσότερο θα εμφανίζονται συχνότερα. Καθώς ο πλανήτης θερμαίνεται, αναμένονται περισσότερες βροχοπτώσεις στις υγρές περιοχές και λιγότερες στις ξηρές, παρότι θα υπάρξουν κάποιες εξαιρέσεις”.

ΗέκθεσητηςΠαγκόσμιαςΤράπεζαςγιατηνκλιματικήαλλαγήδίνειμιαξεκάθαρηεικόναγια τις καταστροφικές επιπτώσεις στη γεωργία, τους υδάτινους πόρους, τα οικοσυστήματα και την ανθρώπινη υγεία. Σε αυτές θα πρέπει να προσθέσουμε την αναγκαστική μετανάστευση λόγω των έντονων καταιγίδων, της ερημοποίησης λόγω των θερμικών κυμάτων και της ανόδου της στάθμης της θάλασσας.

Οιπεριοχέςπουθαπληγούνπερισσότεροκαιπουμπορούνναπροσαρμοστούνδυσκολότεραείναι οι φτωχές και περισσότερο ευάλωτες. Και αυτό θα συμβεί, ενώ για περισσότερο από το 50% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου είναι υπεύθυνο το 15% του παγκόσμιου πληθυσμού, που ζει στις πλούσιες χώρες. Το φτωχότερο 37% ευθύνεται μόνο για το 7% των εκπομπών.

Η παγκόσμια κλιματική αλλαγή, λοιπόν, αποτελεί αναπόδραστη πραγματικότητα. Η ξηρασία καταστρέφει καλλιέργειες και απειλεί τη σοδειά και τα κοπάδια των αγροτών. Καταιγίδες εξαφανίζουν κατοικίες στις οποίες έμεναν οικογένειες για γενιές ολόκληρες. Η βιοποικιλότητα καταστρέφεται, οδηγώντας στην έλλειψη τροφής, καθαρού νερού και φαρμάκων. Υπάρχουν παραδείγματα άμεσων επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, όπως η ξηρασία σε περιοχές της Κίνας και της Βόρειας Αφρικής, πλημμύρες στη Νιγηρία, ακραία φαινόμενα και καταστροφές. Τα παραδείγματα αυτά δείχνουν πως οι συνέπειες από την κλιματική αλλαγή μπορεί να είναι άμεσες ή έμμεσες. Οι άμεσες αφορούν στις καταστροφές των ανθρώπινων κατασκευών και οι έμμεσες στην ισορροπία των οικοσυστημάτων, επηρεάζοντας έτσι τη βάση των κοινωνικών και οικονομικών δραστηριοτήτων. Η ανάλυση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής αναφέρεται συχνά σε παράγοντες όπως ο κίνδυνος λόγω της τρωτότητας της ανθρώπινης υπόστασης και στο πώς αυτοί οι παράγοντες οριοθετούνται, γίνονται αντιληπτοί και διαχειρίσιμοι σε διαφορετικά κοινωνικά πλαίσια. Οι αιτίες του προβλήματος είναι πλέον γνωστές στο μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού: η μετάβαση από την αγροτική στη βιομηχανική κοινωνία με τη βιομηχανική επανάσταση, η παραγωγή ενέργειας στη βιομηχανία, τις μεταφορές, τα κτίρια, τη γεωργία και η καταστροφή των δασών θεωρούνται οι σημαντικότερες.

Δεν είναι όμως οι ανθρώπινες δραστηριότητες μόνες υπεύθυνες για την αλλαγή του κλίματος. Υπάρχουν κάποιες ανεπάρκειες που σχετίζονται με τις προηγούμενες, κάνοντας το πρόβλημα ακόμα μεγαλύτερο[.]:

• Η πρώτη αφορά στην έλλειψη γνώσης για τη σχέση μεταξύ των ανθρώπινων δραστηριοτήτων και των αρνητικών συνεπειών τους.
• Η δεύτερη στην έλλειψη κινήτρων για αλλαγή των δραστηριοτήτων και των συμπεριφορών που συμβάλλουν στις αρνητικές επιπτώσεις για το κλίμα, ακόμα και στην περίπτωση που η γνώση αυτή ήταν κτήμα όλων των πληθυσμιακών ομάδων.
• Η τρίτη, τέλος, αφορά στην έλλειψη επαρκών οργανωτικών και νομικών δομών για τη λήψη αποτελεσματικών μέτρων κατά των αρνητικών επιπτώσεων και την αποτελεσματική διαχείριση του κλίματος ως συλλογικού πόρου.

Ένα εξίσου σημαντικό ζήτημα που συνδέεται άμεσα με τις ανεπάρκειες αυτές είναι η σχέση μεταξύ πολιτικής και επιστήμης. Λαμβάνοντας υπόψη τις εκάστοτε πολιτικές δυσλειτουργίες των παγκόσμιων διαπραγματεύσεων για την κλιματική αλλαγή, η βεβαιότητα και ο βαθμός συμφωνίας μεταξύ των επιστημόνων και των πολιτικών ηγετών για την κατάσταση του κλίματος και η λήψη επαρκών μέτρων θεωρούνται κρίσιμα για την επιτυχία οποιασδήποτε στρατηγικής. Ωστόσο¶Ωστόσο, τα όρια μεταξύ της επιστήμης και της πολιτικής, καθώς επίσης και μεταξύ χρήσιμης και άχρηστης γνώσης μπορεί να τίθενται από την ίδια την κοινωνία. ¶¶Αυτό που καθιστά την επιστημονική γνώση για την αλλαγή του κλίματος καταλληλότερη και αποτελεσματικότερη από κάποια άλλη γνώση εξαρτάται, όχι τόσο από το περιεχόμενό της, όσο από τη διαδικασία με την οποία αναπτύσσεται και επικυρώνεται σε διαφορετικές εποχές και κοινωνίες. Οι άνθρωποι δηλαδή, δεν μπορούν να κατανοήσουν τους κινδύνους και τα οφέλη που προέρχονται από το περιβάλλον, χωρίς την ταυτόχρονη κατανόηση του ρόλου τους, της σημασίας τους και των αντιδράσεών που αυτά προκαλούν.

Φαίνεται, λοιπόν, ότι η κλιματική αλλαγή είναι ένα ζήτημα που δεν αφορά μόνο ή δεν πρέπει να αφορά μόνο τους σχετικούς με το θέμα επιστήμονες των θετικών επιστημών. Σε σχετική έκθεση του το Διεθνές Συμβούλιο Κοινωνικών Επιστημών αναδεικνύει την ανάγκη της συνεργασίας μέσω της συνεργατικής μάθησης, της ανοιχτής πληροφόρησης και της εφαρμογής της γνωστής μεθόδου της επίλυσης προβλήματος. Σε μια τέτοια ανοιχτή διαδικασία θα πρέπει να συνεργαστούν επιστήμονες με ανθρώπους που δεν είναι κάτοχοι ακαδημαϊκής γνώσης, ώστε να σχεδιάσουν μαζί, να παράγουν μαζί και να εφαρμόσουν μαζί τη νέα γνώση μέσα από αμοιβαίες διαδικασίες μάθησης. Προσδοκώμενο αποτέλεσμα θα είναι ο εκδημοκρατισμός της επιστήμης, μιας διαδικασίας που διευκολύνεται από το διαδίκτυο και τις νέες τεχνολογίες.

Στην Ελλάδα τα σχετικά με την κλιματική αλλαγή ζητήματα βρίσκονται ιεραρχικά σε πολύ χαμηλή θέση στην ατζέντα του καθημερινού και πολιτικού διαλόγου. Η οικονομική κρίση μοιάζει να λειτουργεί ως απειλή και σοβαρό εμπόδιο για την ανάπτυξη κριτικού στοχασμού από τους πολίτες. Το φάντασμά της πιέζει για περισσότερο άμεσες και εύκολες λύσεις με στόχο την επαναφορά στην πρότερη «ακμάζουσα» κατάσταση. Έτσι παρατηρούμε να πληθαίνουν οι φωνές για νέες «μεγάλες ιδέες», όπως η εξόρυξη υδρογονανθράκων από τις θάλασσές μας με στόχο και πάλι την «ανάπτυξη», χωρίς δεύτερες ή τρίτες σκέψεις. Μοιραία μας θυμίζουν την πολύ εύστοχη παρομοίωση του Σερζ Λατούς: «Η πορεία του πλανήτη (λόγω της κλιματικής αλλαγής) μοιάζει με αυτή ενός πλοίου, που ενώ όλοι βλέπουν ότι κινείται με ταχύτητα 28 κόμβων προς τα βράχια, (οι τιμονιέρηδες) την μειώνουν σε 25 ή 24 κόμβους, χωρίς κανείς να προτείνει την αλλαγή πλεύσης του.»

Στο χώρο της εκπαίδευσης υπάρχουν πολλές σημαντικές προσπάθειες για την εισαγωγή του θέματος της κλιματικής αλλαγής στα σχολεία με στόχο την ευαισθητοποίηση των μαθητών μέσω της συμμετοχής τους σε σχετικά προγράμματα. Όμως και εκεί, παρά την παρότρυνση από φορείς όπως η UNESCOγια ανάδειξή του ως ύψιστης προτεραιότητας ζήτημα, δεν φαίνεται να υπάρχει η ανάλογη ανταπόκριση και συμμετοχή. Θα πρέπει να σημειώσουμε εδώ ότι πρωτοβουλίες, όπως κάποιες καμπάνιες ευαισθητοποίησης των μαθητών με χορηγούς εταιρείες εμπορίας πετρελαιοειδών, μάλλον σύγχυση δημιουργούν στα παιδιά, παρά οδηγούν σε επίτευξη των αρχικά επιδιωκόμενων στόχων, λόγω και των αντιφάσεων που περιέχουν. Πρόκειται για τις ίδιες αντιφάσεις που δημιουργούν γεγονότα όπως η συμμετοχή των μεγάλων εταιρειών άνθρακα στην προαναφερόμενη σύνοδο για την κλιματική αλλαγή. Οι προκλήσεις όμως για τους εκπαιδευτικούς είναι μεγάλες και οι στόχοι που πρέπει να τίθενται πολλοί και σημαντικοί. Μέσω της εκπαίδευσης καλλιεργούνται αξίες που ανατρέπουν τις επικρατούσες της ουδετερότητας και της απάθειας. Γι’ αυτό θα πρέπει το ζήτημα της κλιματικής αλλαγής να αντιμετωπιστεί ως εξαιρετικά επείγον, αποφεύγοντας τη γνωστή καταστροφολογία, που συνήθως οδηγεί σε αδιέξοδα και παραίτηση. Θα πρέπει να αναδειχτούν όλες οι διαστάσεις του θέματος (κοινωνικές, οικονομικές, πολιτικές, κ.ά.),να καλλιεργηθούν οι δεξιότητες για ανάληψη δράσης σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο. Τα σχολεία και οι εκπαιδευτικοί με τους μαθητές ως εν δυνάμει πυρήνες της αειφορίας καλούνται να διαχειριστούν σημαντικά διλήμματα και προβληματισμούς, αναπτύσσοντας στάσεις και συμπεριφορές προσανατολισμένες προς αυτή την κατεύθυνση. Για το σκοπό αυτό έχει παραχθεί και διατίθεται εκπαιδευτικό υλικό που μπορεί να βοηθήσει όσους εφαρμόζουν σχετικά προγράμματα. Ενδεικτικά αναφέρουμε αυτό της Actionaidμε τίτλο «Κόντρα στο ρεύμα» (στα ελληνικά) και της UNESCO«climatechangeintheclassroom» (στα αγγλικά), διαθέσιμα και τα δύο στο διαδίκτυο.

Η κλιματική αλλαγή μεταβάλλει τα πάντα, είναι «ο ελέφαντας στο δωμάτιο», που δεν πρέπει να αγνοηθεί. Με άπειρους διαφορετικούς τρόπους επηρεάζει την επιβίωση της ανθρωπότητας, τους πόρους της και τον τρόπο ζωής. Αλλάζει τα πάντα για το ανθρωπογενές και το φυσικό περιβάλλον, ακόμα και γι’ αυτούς που προσπαθούν να καταλάβουν με επιστημονικά και άλλα μέσα τις βαθιές αλλαγές που εκτυλίσσονται γύρω μας. Ας την αναδείξουμε ως ζήτημα ύψιστης προτεραιότητας, τοποθετώντας την στις κορυφαίες θέσεις του δημόσιου διάλογου και της πολιτικής ατζέντας.

* O Μιχάλης Φωτιάδης είναι εκπαιδευτικός

ΡΑΛΛΕΙΟ ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΘΗΛΕΩΝ ΠΕΙΡΑΙΑ

Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Δια Βίου Μάθησης Comenius:

“SustainableSchoolIndicators”

Στη δεύτερη χρονιά του έχει μπει το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Comenius “Δείκτες Αειφόρου Σχολείου», στο οποίο συμμετέχουν 7 χώρες: η Ελλάδα (Ράλλειο ΓΕΛ Θηλέων Πειραιά-Συντονιστικό Σχολείο), Τουρκία, Βουλγαρία, Ρουμανία, Σλοβενία, Ισπανία και Ισλανδία.

Κατά την πρώτη χρονιά υλοποίησης του προγράμματος, τα συμμετέχοντα σχολεία έκαναν πειραματική εφαρμογή ενός μικρού αριθμού από το σύνολο των δεικτών Αειφόρου Σχολείου. Η αξιολόγηση της πρώτης χρονιάς έδειξε τα ίδια πλεονεκτήματα και τα ίδια προβλήματα όπως αυτά αποτυπώθηκαν και στην έρευνα που πραγματοποίησε η ομάδα Αειφόρου Σχολείου στην Ελλάδα.

Κατά τη δεύτερη χρονιά του προγράμματος, με βάση το ερευνητικό σχήμα «πριν-μετά», θα αξιολογηθεί η επίδραση του προγράμματος στους μαθητές, λαμβάνοντας υπόψη τις απαντήσεις τους σε ειδικό ερωτηματολόγιο πριν την έναρξη και κατά τη λήξη του προγράμματος. Οι απαντήσεις των μαθητών, θα διασταυρωθούν με τις εκθέσεις των εκπαιδευτικών και των διευθυντών. Από τα αποτελέσματα της έρευνας θα προκύψει μια εκτεταμένη αναφορά που θα υποβληθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με στόχο να υπάρξει πρόταση για υλοποίηση του σχετικού προγράμματος σε όλα τα σχολεία της Ευρώπης.

Για πληροφορίες σχετικά με το πρόγραμμα απευθυνθείτε στο διευθυντή του Ραλλείου ΓΕΛ Πειραιά, Δημήτρη Καλαϊτζίδη (2104117027, aeiforo@gmail.com)

55^ο Δημοτικό Σχολείο Πάτρας

Γράφει ο Θανάσης Μπακαστάθης, δάσκαλος

Το σχολείο μας λειτουργεί ως 12/θέσιο με πρόγραμμα ΕΑΕΠ και βρίσκεται στο νότιο διαμέρισμα του Δήμου Πατρέων. Υλοποιεί καινοτόμα προγράμματα εδώ και 18 περίπου χρόνια, έχοντας δημιουργήσει μια μακρά παράδοση σχεδιασμού και εφαρμογής καινοτόμων και συχνά βραβευμένων προγραμμάτων .

Στην αρχή τα προγράμματα ήταν αποσπασματικά και δεν αφορούσαν στο σύνολο των τάξεων και των εκπαιδευτικών. Σιγά-σιγά καταφέραμε με τη συνεργασία και βοήθεια των υπευθύνων του Τμήματος Π.Ε. , των θεματικών δικτύων των ΚΠΕ ,   των Οικολογικών Σχολείων , του τοπικού δικτύου Ν. Αχαΐας «Αειφόρων Σχολείων» του οποίου είμαστε μέλη , να πετυχαίνουμε την ολοένα και μεγαλύτερη συμμετοχή σε προγράμματα, τόσο μαθητών, όσο και εκπαιδευτικών. Παράλληλα κερδίζαμε την πλήρη υποστήριξη και βοήθεια των γονιών, βλέποντας την ποιοτική δουλειά που γινόταν.

Καταφέραμε να ολοκληρώσουμε δύο φορές τα προγράμματα των Οικολογικών Σχολείων της ΕΕΠΦ, να συμμετέχουμε σε θεματικά δίκτυα Π.Ε. που χειρίζονται τα ΚΠΕ , να δημιουργήσουμε ταινίες μικρού μήκους , που διακρίθηκαν σε πανελλήνιους και πανευρωπαϊκούς διαγωνισμούς, καθώς και σε κινηματογραφικά φεστιβάλ , να συμμετέχουμε με επιτυχία σε δράσεις (ανακύκλωση, δεντροφυτεύσεις, κομπόστ, σχολικός κήπος, αισθητική αναβάθμιση σχολείου, κοινωνικές δράσεις , έρανοι , συνεργασία με εξωτερικούς συνεργάτες , εκπαιδευτικές επισκέψεις ), να δώσουμε βαρύτητα στη βιωματική μάθηση και την ενεργό συμμετοχή των παιδιών.

Εδώ και τρία χρόνια συμμετέχουμε με επιτυχία, δύο φορές με την 10^η θέση και μια φορά με την 9^η θέση , στο Βραβείο Αειφόρου Σχολείου με τη συμμετοχή του συνόλου της σχολικής κοινότητας , των εκπαιδευτικών αλλά και των γονιών. Για μας το Βραβείο Αειφόρου Σχολείου αποτελεί την «ομπρέλα» κάτω από την οποία συνεργαζόμαστε αρμονικά όλοι μαζί, μέσα από προγράμματα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, Αγωγής Υγείας, Πολιτιστικών Θεμάτων, Ευρωπαϊκών, προς την κατεύθυνση της αειφορίας. Είναι ο συνδετικός κρίκος και το σημείο αναφοράς όλων μας.

Παράλληλα, επενδύουμε στην ποιότητα των σχέσεων παιδιών-εκπαιδευτικών-γονιών, αποσκοπώντας σε ένα ήρεμο και δημιουργικό σχολείο μέσα στο οποίο το παιδί θα νιώθει ασφαλές να δημιουργήσει και να εκφραστεί.